Çin, 2030’dan evvel Ay’a astronot indirmeyi planlıyor ki bu da giderek hızlanan yeni bir uzay yarışına işaret ediyor. ABD, 2025 yılı sonuna kadar Ay yüzeyine astronot indirmeyi hedefliyor. Çin Beşerli Uzay Programı Ajansı (CMSA) Yönetici Yardımcısı Lin Şiçiang, bugün düzenlediği basın toplantısında Çin’in maksadını doğruladı fakat kesin bir tarih vermedi. Ana hedef 2030’dan evvel Ay’a insan indirebilmek. Çin, beşerli Ay seyahati için düğmeye bastı
Çin’in bu amacı doğrultusunda halihazırda teknik atılımlar, tahlillerin planlanması, araştırılması ve inşa edilmesi süreçleri başlamış durumda. Bu çalışmalar ortasında yeni jenerasyon beşerli taşıyıcı roket olan Long March 10 fırlatma aracı da bulunuyor. Bunun yanında yeni jenerasyon mürettebat uzay aracı, Ay’a iniş aracı, Ay giysisi ve öbür uzay uçuşu eserlerinin geliştirilmesi de programın içinde yer alıyor. Yapılan açıklamada yeni bir fırlatma alanının inşası ve ilgili fırlatma tesislerinin testlerinin de devam ettiği belirtildi. Ek olarak Çin, kendi uzay istasyonu Tiangong Uzay İstasyonu‘na yeni bir mürettebat da gönderdi.
Çin birkaç yıldır Ay’a iniş aracı üzerinde sessizce çalışıyor ve bu yıl uzay aracının görünür bir modelini tanıttı. Beş metre çapındaki Long March 5’i temel alan ve Long March 10 olarak isimlendirilen roketin alçak Dünya yörüngesi varyantının 2027 yılında bir test uçuşu yapması bekleniyor. Lin, yaptığı açıklamada “Ay’ın bilimsel keşfi ve ilgili teknolojik deneylerin gerçekleştirilmesi, Dünya-Ay mürettebatlı gidiş-dönüşler, Ay yüzeyinde kısa müddetli kalışlar ve insan-robot ortak keşfi üzere kilit teknolojilerde uzmanlaşmanın yanı sıra iniş, keşif, örnek toplama, araştırma ve geri dönüş üzere birden fazla misyonun tamamlanarak bağımsız bir mürettebatlı Ay keşif kabiliyetinin oluşturulması da maksatlar ortasında yer alıyor” dedi.
Lin tarafından belirtilen mürettebatlı iniş planına nazaran iki astronot Ay yüzeyinde altı saatlik bir konaklama gerçekleştirecek, öteki mürettebat üyesi ise Ay yörüngesindeki bir hizmet modülünde kalacak. Lakin bu kısa periyodik kalış daha uzun vadeli bir projeyle temaslı.
Uluslararası Ay Araştırma Üssü ILRS
Çin, Ay’da 2030’lu yıllarda Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) isminde kalıcı bir üs inşa etmeyi hedefliyor. Çin şu anda, ABD liderliğindeki Artemis Programı ve Artemis Mutabakatlarına paralel bir gelişme manasına gelen bu teşebbüsü koordine etmek için kurulan bir tertibe katılmak üzere üye arayışında. Çin hükümeti mürettebatlı iniş projesini şimdi açıkça ve resmi olarak onaylamadı, zira muhtemelen vakit çizelgesi mevcut Beş Yıllık Plan’ın (2021-2025) kapsamı dışında kalıyor. Lakin mevcut bilgiler ışığında Çin’in 2028’e kadar 3 keşif vazifesi kapsamında 7 fırlatış yapması, sonrasında üssün inşası için 2030-2040 devrinde 5 sefer daha yapması bekleniyor. Bu üs, Çin’in dış uzay maksatları için bir basamak noktası olacak. Emsal planlar dediğimiz üzere ABD ve NASA’nın Artemis programlarının içinde de yer alıyor.
