Yapay zeka her alanda olduğu üzere sıhhat alanında da varlığını güçlendiriyor. Yapay zeka ile kimi hastalıklar erkenden teşhis edilebiliyor. Bunun bir örneği Türkiye’de yaşandı ve tıp dünyasında büyük ses getirdi. Gazi Üniversitesi Hastanesi’ne başvuran 46 yaşındaki bayan hasta, yapay zekanın tespit ettiği ve acil müdahale edilen birinci klinik olay olarak tıp tarihine geçti.
Spesifik olmayan baş ağrısı şikayetiyle Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahi Polikliniğine başvuran hastadan tabibi manyetik rezonans görüntüleme (MRG) tetkiki istedi. Hasta MR aygıtında olduğu sırada gerçek vakitli hasta bilgilerini tahlil eden yapay zeka algoritması kullanıldı. Yapay zeka, hastada tümör tespit etti. Hasta acil ameliyata alınarak erken müdahaleyle hayatı kurtarıldı.
Bilimsel mecmuada makale olarak yayımlandı
Bu durum, MR çekimi sırasında bir hastanın devam eden görüntülemesi sırasında yapay zeka algoritması tarafından teşhis edilen, ilgili doktorların anında uyarılması ile hastaya en uygun tedavinin süratli halde uygulandığı birinci klinik hadise olarak “Journal of Neurosurgery: Case Lessons” mecmuasında yayımlanarak tıp literatürüne girdi.
Anormallik tespit edildiğinde doktora alarm gönderiliyor
Türk Beyin Projesi isimli yapay zeka algoritmasının, beyin cerrahisine ait “inme”, “kanama” ve “tümör” üzere bilgilerle eğitilmesinin 6 ay sürdü. Sonrasında gerçek datalar üzerine yapılan çalışmalarla birlikte algoritmanın ikinci versiyonu geliştirildi. Şu an bu yapay zeka, Gazi Üniversitesi Hastanesindeki MR aygıtlarında 7 gün 24 saat çalıştırılıyor. Hasta MR cihazındayken 5-10 saniyede beyin MR’ını inceliyor ve olağandışı bir durum tespit ettiğinde doktora bildiri olarak iletiyor. Anormallik içeren imaj doktora yollanıyor.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emrah Çeltikçi, tıp tarihine geçen hastayla ilgili şöyle konuştu:
“Akşam saatleriydi. Polikliniğe baş ağrısı şikayetiyle gelen hastamızdan MR istenmiş. Yapay zeka sistemi, hastamız daha MR cihazındayken bir anormallik tespit etti. Telefona baktığımızda yapay zekanın hastamızın beyninin önemli bir kısmında beyin ödemi ve tümör tespiti yaptığına dair bildiri gördük. Tabiplerimiz çabucak harekete geçti ve gerekli tedbirleri aldı. Hastamız, yaptığımız biyopsiye nazaran de beyin tümörü tanısı aldı ve tedavilerine başlandı.”
Yapay zeka, müdahale mühletini hızlandırıyor
Türkiye’de MR görüntüleme sayısının çok yüksek olduğunu, bu manzaraları radyologların değerlendirmesi için hastaneden hastaneye değişebilen mühletler gerektiğini belirten Çeltikçi, “Yapay zeka, acil müdahale gerektiren anormalliği çok kısa müddette gösterebildi. Yapay zeka ile amaçlanan aslında erken alarm sistemi üzere çalışması.” dedi.
Çeltikçi, yapay zeka çalışmalarında, yalnızca erken alarm değil, tümörün isminin ve genetik özelliğinin de tespit edilebilmesini hedeflediklerini bildirdi.
Tıp dünyasında ilk!
Emrah Çeltikçi, Avrupa ülkeleri ve ABD’de yapay zeka çalışmaları yürütüldüğüne işaret ederek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Literatürde gerçek vakitli çalışan bir algoritmayla tespit edilmiş gerçek bir hastanın teşebbüsünü görmedik. İşin aslı bu durum bizi şaşırttı. Sonradan geriye dönüp baktık ki örneğin ABD’de geliştirilen erken ikaz sistemlerinin şimdi FDA onayları alınmamış. Hasebiyle yapay zeka ile bu türlü bir durumu gerçek vakitli test etme kapasiteleri yok. Oradaki bürokratik pürüzler de buna müsaade vermiyor. Ayrıyeten ABD’de sıhhat sisteminin özel olması nedeniyle bilgiye ulaşmada problemler var. ABD’deki bu durum, bizim için alışılmış hoş oldu. Hastamız aslında literatürdeki birinci yapay zeka tarafından tespit edilip MR’ının çekildiği günün sonraki günü müdahalesi yapılan birinci insan oldu dünya tarihinde. Hatta biz bunun yayınını da yaptık. Dünya literatüründeki birinci hadise bizim hastamız oldu. Deneysel maksatlı değil gerçek bir hasta bir MR aygıtına girdi, yapay zeka beynindeki tümörü tespit etti ve hekimlere haber verdi ve hastaya müdahale edildi. O açıdan da çok memnun ve gururluyuz. Sonuçta bir şeyleri birinci defa yapıyor olmak hoş.”
