Instagram, Facebook, Twitter yahut öbür bir toplumsal medya platformunu kullanıyorsanız, “stalk“, “stalking” yahut “stalker” sözleriyle karşılaşmışsınızdır. Çevrimiçiyseniz, herkesin gözü önündesinizdir, insanların sizinle ilgilenmesi de internette olmanın bir bedelidir. Bununla birlikte, insanların sizinle etkin olarak etkileşime geçmesi, yaptıklarınızı merak etmeleri ve profilinize bakmaları ile stalklıyor olmaları ortasında bir fark vardır.
Birinin sizi Instagram yahut öbür bir platformda stalkladığını mı düşünüyorsunuz? Toplumsal medyada yaptıklarınız birilerinin fazla mı ilgisini çekiyor? Toplumsal medya sizi stalklayanları tespit edebilmeniz için birkaç yol var. Stalk yapmak hakkında tüm merak edilenleri açıklığa kavuşturmadan evvel stalk nedir, stalklamak ne demek? bundan bahsedelim.
Stalk ne demek ❓
Stalk nedir, Türkçesi ne manaya geliyor? Stalk, saplantılı bir halde, taciz noktasına varan takip manasında bir sözdür. Stalklamak, internet ve öteki teknolojilerin birini internet ortamında gizlice takip etmek için kullanılması manasına gelir. Siber zorbalık ve yüz yüze takibin bir uzantısı olan bu internette saklıdan taciz (siber stalking), e-posta, bildiri, toplumsal medya gönderisi yahut öbür bir formda olabilir ve genelde sistematiktir, kasıtlı yapılır ve ısrarcı olunulur. Stalklanan kişi, rahatsızlık duyar fakat saklıdan etkileşim sona ermez. Stalklayan kişi, hedeflediği kişiyi dehşet, badire, kaydı, telaş içinde bırakacak uygunsuz ve hatta bazen rahatsız edici içerikler paylaşır.
Stalklama, günümüzde basitçe bulunabilen elektronik bağlantı ortamlarını kullanarak rahatça yapılabilen, günümüzde toplumsal ağ platformlarında sıklıkla meydana gelen bir durumdur. Cyberstalking, ekseriyetle birinci elden deneyim edilmediği sürece üzerine düşünülmez lakin toplumumuzu yiyip bitiren birçok şiddet içeren kabahatin kökenidir.
Stalker ne demek 🤔
Stalker nedir? Stalker, stalk yapma aksiyonunda bulunan kişidir. Stalk yapanlar, gayelerini taciz etmek, aşağılamak, sindirtmek ve denetim altına almak için çeşitli taktik ve teknikler kullanıyor. Stalklayanların birden fazla, yaratıcı oldukları kadar teknolojik açıdan da bilgilidir ve maksatlarına eziyet etmek, taciz etmek için çok sayıda yol bilirler. Stalker’lar ne yapar? - İnternette kaba, saldırgan yahut müstehcen yorumlar yapar.
- Hedef bireyle birebir küme ve forumlara katılarak internette takip eder.
- Hedef kişiyi tehdit edici, açık saçık iletiler yahut e-postalar gönderir.
- Teknolojiyi kullanarak amacı tehdit ederler yahut şantaj yapar.
- Gönderilerde hiçbir ilgisi olmasa da maksadı çok fazla etiketler.
- Sahte hesaplar oluşturarak maksadı toplumsal medyada takip eder.
- Hedefe arka arda ileti gönderir.
- Hedefin telefon yahut bilgisayarına sızarak gizlice kayıt yapar.
Birinin sizi stalkladığını nasıl anlarsınız 👀
Stalk yapmak nasıl anlaşılır? Birinin sizi Instagram’da takip ettiğini mi düşünüyorsunuz? Birinin sizi internette takip ettiğini, toplumsal medyada yaptıklarınızla biraz fazla ilgilenip ilgilenmediğini mi bilmek istiyorsunuz? Birinin daima olarak Instagram profilinize bakıp bakmadığını öğrenmek için seçenekleriniz sonludur. Instagram Öyküleri, Instagram’da sizi kimin stalkladığını öğrenmenin en uygun yoludur. Instagram, profesyonel hesap sahiplerine kıssalarının kaç kişi tarafından izlendiğini gösterir lakin gönderilerini görüntüleyen hesabı ifşa etmez. Fakat sizi saklıdan takip edeni bulabileceğiniz bir sistem var.
Bir Instagram kıssası paylaştığınızda, bunu diğerlerinden gizleme seçeneğiniz vardır. Takipçilerinizi gönderinizi muhakkak şahıslarla paylaştığınız konusunda uyaran Yakın Arkadaşlar listesinden bahsetmiyoruz. Birinin toplumsal ağdaki paylaşımlarınızı takip ettiğinden şüphelendiğinizi varsayalım. Bir kıssa paylaşın ve bunu listenizdeki herkesten gizleyin. Öykünüzü yayınlamadan evvel öykü ayarlarına gidin ve öyküyü gizle seçeneğini seçin. İlgili kişi dışındaki herkesi seçin. Instagram kıssa ayarları sadece öykünüzü görüntüleyenleri değil, hikayenizin ne kadar görüntülendiğini de görmenizi sağlar. Kıssayı birden fazla sefer izlerse, öyküye erişimi olan tek kişi olduğundan stalker olduğunu anlarsınız.
Profilinizi kimin görüntülediğini size göstermeyi vadeden birçok üçüncü parti uygulama, tarayıcı uzantısı (eklentisi) ve web sitesi vardır. Bunların birden fazla işe yaramazken, öbürleri özel bilgilerinize erişim gerektirir. Bu türlü bir hizmeti kullanmanın tehlikelerine karşı dikkatli olmalısınız. Rastgele bir siteye/uygulamaya kaydolmadan evvel incelemeleri okuyun ve geliştirici hakkında araştırma yapın.
Stalkerlardan nasıl korunurum 🔽
Instagram, TikTok, Facebook üzere toplumsal medya uygulamaları, eski ve yeni arkadaşlarla ilişki kurmak için kusursuz lakin bu hizmetler, siber tacizciler için de birer cennet. İster saplantılı bir takipçiyle uğraşıyor olun, ister yalnızca kendinizi muhafazaya almak istiyor olun, güvenliğinizden ödün vermeden toplumsal medyanın keyfini çıkarmanın yolları var. Profilde yapacağınız birkaç saklılık ayarı ile stalkerlardan korunabilirsiniz. 1. Profilinizi gizleyin 🔏
Çoğu toplumsal medya sitesi, hangi bilgilerin herkese açık olacağına, neyin sırf bireylerinizle paylaşılacağına karar vermenize müsaade verir. Gönderilerinizi ve profilinizi zımnî yapmak, stalk yapanların fotoğraflarınız, görüntüleriniz ve profil bilgileriniz dahil sizinle ilgili bilgileri görmelerini engelleyebilir.
2. Pozisyonunuzu etiketlemeyin 📍
Tüm gönderilerinizde etiketlenmeyi devre dışı bırakın. Pozisyonunuzun gönderilerde etiketlenmesi, insanların sizi gerçek hayatta daha kolay bulmalarını sağlar. Bu tehlikeli olabilir zira stalker, nerede olduğumuzu, meskende olup olmadığınızı yahut yalnız olup olmadığınızı anlayabilir. Telefonunuzda uygulamanın ayarlarına gidin ve etiketlenmeyi yahut pozisyon özelliklerini kapatın.
3. Arkadaş listenizi gizleyin 🔍
Arkadaş listeniz herkese açıksa, stalker, arkadaşlarınızın profillerine girip hakkınızda bilgi toplayabilir. Ayrıyeten size daha yakın olmaya çalışmak için arkadaşlarınızla irtibata geçebilir. Kullandığınız uygulamanın arkadaş listesini gizleme seçeneği varsa bunu yapmalısınız.
4. Her platformda farklı kullanıcı ismi ve fotoğraf kullanın 📷
Her toplumsal medya uygulamasında eşsiz bir kullanıcı ismi kullanarak sizi stalklayanların profilinizi bulmasını zorlaştırabilirsiniz. Benzeri biçimde her platformda farklı bir profil fotoğrafı kullanmak, siber stalkerların internette diğer bir yerde profil fotoğrafınızı bulmak için bilakis görsel arama araçlarını kullanmasını zorlaştırır. Profil fotoğrafınız herkese açıksa, yakın plan olmayan bir fotoğraf kullanın.
5. Yeni arkadaş ve takip isteklerini çabucak kabul etmeyin ⛔
Tanımadığınız biri size takip yahut arkadaşlık isteği gönderirse dikkatli olun. Siber stalkerlar, sizinle yakınlaşmak için arkadaşlarınızı, ünlü birini ve hatta ortak ilgi alanlarınızı paylaşan bireyleri taklit eden inandırıcı uydurma hesap açabilir. Bu yüzden şahısla direkt bağlantıya geçmeden uygunca araştırın.
6. Aygıtlarınızı inançta tutun 📴
Yetenekli bir stalker, hesaplarınızı ve aygıtlarınızı hacklemeye çalışabilir. Temel güvenlik tedbirlerini almanız değerlidir. Güvenlik yazılımı kullanmak, herkese açık WiFi ağlarına bağlanırken VPN kullanmak, eşsiz inançlı parolalar oluşturmak, iki adımlı kimlik doğrulamayı açmak, toplumsal medya hesaplarınıza erişmeye çalışan uygulamaları yüklemekten kaçınmak, kilit ekranı şifresi koymak, öbür bir aygıttan giriş yaptığınızda inançlı çıkış yapmak üzere alabileceğiniz birkaç güvenlik tedbiri var.
7. Eski hesaplarınızı silin ❗
Artık kullanmadığınız eski toplumsal medya hesabınız varsa silin. Sitelerde şahsî bilgileriniz yahut fotoğraflarınız varsa bu bilhassa değerlidir. Toplumsal medya hesaplarınızı nasıl sileceğiniz aşağıda gösterilmiştir:
- Instagram hesap silme
- Twitter hesap silme
- Facebook hesap silme
- Snapchat hesap silme
8. Kendinizi arama motorlarından silin ❌
Stalkerların hangi bilgileri bulabileceğini görmek için Google’da arama yapın. Tam isminizi, kullanıcı isimlerinizi, telefon numaranızı, e-posta adresinizi ve konut adresinizi aratın. Sizi ilgilendiren rastgele bir şey bulursanız, isminizi arama motorlarından ve öbür sitelerden çıkarmanın ve hatta kendinizi internetten silmenin yolları vardır.
9. Takip etmediğiniz bireylerden iletileri kapatın 💬
Yalnızca arkadaşlarınızın size ileti göndermesine müsaade verin. Facebook ve Snapchat dahil kimi toplumsal medya uygulamaları, irtibat kurmadığınız şahısların sizinle irtibat kuramaması için mesajlaşmayı kapatmanıza müsaade verir. Bu, sizi stalklayan birinin alternatif bir profil oluştursa bile irtibat kuramayacağı manasına gelir.
Stalklamak cezası nedir ❓
Stalklamanın cezası nedir? çok soruluyor. Stalk yapan bireye 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilebilir. Türk Ceza Kanunu’nun 123A hususuna nazaran, ısrarlı bir formda; fıziken takip etmek ya da haberleşme ve irtibat araçlarını, bilişim sistemlerini yahut üçüncü bireyleri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde önemli bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin yahut yakınlarından birinin güvenliğinden tasa duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar mahpus cezası verilir.
Bu rehber yazıda toplumsal medyada stalk ne demek, stalklamak ne manaya geliyor açıkladık. Stalklamak hakkında en çok sorulan sorulardan “Stalk yapmak yasal mı, cezası var mı?” sorusunu yanıtladık. Toplumsal medyanın kapalı takipçileri stalker’lar nasıl tespit edilir ve korunmak için ne yapmak gerekir? bundan bahsettik.
