Füzyon temelli güç tesisleri temelinde hududuz bir güç üretimi vadediyor ve bu eşiğe ulaşmak tüm ülkeler için kritik kıymete sahip. Bu bağlamda İngiltere, dünyanın birinci nükleer füzyon reaktörünü faaliyete geçirmeyi planladıkları tarihi açıklayarak bu alanda kıymetli bir adım atıyor. Nükleer füzyon reaktörü tamamlandığında, teoride neredeyse sonsuz pak enerji sunabilecek. Ek olarak tesisin nereye kurulacağı da açıklanmış durumda: Nottinghamshire, West Burton. İngiltere bu tesis için ise 2040 yılını işaret ediyor. Şayet başarılı olunursa, 1950’lerde dünyanın birinci ticari nükleer fisyon reaktörünü üreten İngiltere için bu bir gurur kaynağı olacaktır.
Füzyon tesisi için yapılan duyuru İngiltere Ticaret Bakanı Jacob Rees Mogg geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada paylaşıldı. 2040 yılına kadar inşa edilmek ve elektrik şebekesine güç verilmesi istenen tesis temelinde türünün birinci örneği olarak tarihe geçecek. Kurulacak olan tesis hali hazırda kömürle çalışan bir elektrik santralinin yerine inşa edilecek. Projenin toplam maliyetinin ise 10 milyar sterlin (11,42 milyar dolar yahut 206 milyar TL) civarında olması bekleniyor.
Projenin gerçekleştirilmesi için birebir vakitte ülke genelindeki yüksek teknoloji firmalarının dayanağı ve yüksek kalifiyeli iş imkanlarının oluşturulması da sağlanacak.
Nükleer Füzyon tesisinin önündeki mahzurlar neler?
Teorik olarak, nükleer füzyon, hiçbir karbon emisyonu üretmezken, kömür, petrol yahut gazdan yaklaşık dört milyon kat daha fazla güç üretebilir.
Lakin fonksiyonel bir ticari tesisin, kıymetli ölçüde gazı 180 milyon Fahrenheit (100 milyon santigrat derece) sıcaklığa ısıtması da dahil olmak üzere çeşitli lojistik zorlukların üstesinden gelmesi gerekmekte. Maliyet ve tesisin inşasını bir yana bırakalım nükleer füzyon reaktörlerinin verimliliği de şimdilik aşılması gereken bir bariyer. Fransa’nın güneyinde 35 ülkenin iş birliğiyle devasa bir tesis inşa ediliyor. ITER projesi olarak isimlendirilen bu tesisin gayesi, füzyon reaktörünün tükettiğinden daha fazla güç üretip üretemeyeceğini öğrenmek. Nükleer füzyon nedir?
Nükleer füzyon, Güneş’in günlük olarak yaptığı şeyin küçültülmüş bir versiyonudur. Atomların parçalanması ve birleştirilmesi (füzyon) çok büyük ölçülerde enerjiyi açığa çıkarmakta ve neredeyse sonsuz bir güç üretimi vadetmekte.
Bu süreç, her milisaniyede tonlarca hidrojen atomunun çarpıştığı yıldızlarda daima olarak gerçekleşmekte. Hidrojen atomları, atomik bağlarını parçaladıklarında ve daha ağır helyum atomları oluşturduklarında yüksek ölçüde ısı ve ışık üretmekte. Bilim insanları bu olayı gezegenimizde gerçekleştirerek oluşan yansımadan güç elde etmeye çalışmakta.
Nükleer füzyon reaktöründe bir şeyler aykırı giderse milyonlarca insanın ölmesi pek mümkün değil. Çünkü bir şeyler aykırı giderse reaktör yalnızca durur, çalışmaz ve yansıma olmaz. Münasebetiyle açığa çıkan ısının özgür kalması üzere bir tehlike yok.
Dolayısıyla füzyon, nükleer fisyon kullanan klâsik nükleer santrallerinin tam aykırısı olarak düşünülebilir. Bildiğiniz üzere fisyon süreci sırasında, füzyon üzere güç üretiliyor fakat süreç sonucunda ortaya ziyanlı radyoaktif eserler çıkıyor. Ek olarak bir şeyler zıt gittiğinde de sonucu son derece ölümcül ve geri döndürülmesi imkansız oluyor.
