Yaklaşık olarak 4.54 milyar yıl yaşında olan gezegenimiz Dünya, temelinde yapboz kesimleri üzere tektonik plakalara sahip. Kıtaları üstünde taşıyan bu plakalar tıpkı tırnağımızın uzaması üzere yavaş ancak daima olarak hareket etmekte. Şimdiye kadar bir ortaya getirilmiş en eksiksiz tektonik plaka hareketlerini bir görüntüde toplayan bilim insanları, Dünya’nın bir milyar yıllık evrimini bizlere gösteriyor. Bilim insanları 2021 yılında Dünya’nın bir milyar yıllık evrimini ve tektonik plaka hareketlerini eksiksiz bir formda bir ortaya getirerek 40 saniyelik bir video ile bilgileri görselleştirdi. Yazının sonundaki görüntüden da görülebileceği üzere Dünya’nın sahip olduğu tektonik plakalar durmaksızın hareket halinde. Hatta bundan bin yıl evvel bile levhalar, şu an olduğu pozisyondan hayli farklı bir noktada yer almaktaydı.
Bir zamanlar Antarktika, ekvataroda yer alıyordu
Bu durumun en uç örneği ise çok soğukluğuyla bilinen Antarktika’dır. Lakin Dünya’nın evriminin bir kademesinde Antarktika, bir vakitler gezegenimizin ekvatorunda yer alıyordu ve şimdikinden çok daha sıcaktı. Tektonik plakalar yılda sadece birkaç santimetre hareket etmekte. Hasebiyle bir insan ömründe değişimi gözlemlememiz pek muhtemel değil. Fakat bilgilere ve plaka hareket tahlilleri sayesinde görüntüdeki üzere modeller oluşturarak milyarlarca yıllık değişimi varsayım edebiliyoruz.
Levhaların hareketlerini öğrenmek ve modellere dayalı geleceğe yönelik iddialarda bulunmak insanlığın varlığı için değerli. Daima değişen fizikî yapısı sayesinde Dünya, eşsiz bir ömür ortamı oluşturuyor. Sydney Üniversitesi’nden yerbilimci Dietmar Müller, “Gezegenimiz yaşama konut sahipliği yapma biçiminde benzersizdir. Bu durum fakat levha tektoniği üzere jeolojik süreçlerin gezegensel bir ömür dayanak sistemi sağlaması nedeniyle mümkündür.” açıklamasıyla bu durumu özetliyor.
