2022 Dünya Kupası, 20 Kasım Pazar günü başlıyor. Katar’ın mesken sahipliğini yapacağı turnuvada, evvelki Dünya Kupası turnuvalarında olduğu üzere kimi yeni teknolojiler kullanılacak. 2022 Dünya Kupası’nda kullanılacak yeni teknolojileri listeledik. Bu teknolojiler ilerleyen yıllarda futbola kalıcı olarak girebilir. Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi
Futbolda hakem yanılgılarını azaltmak için teknolojiden yararlanmaya başlayan FIFA, VAR teknolojisini hayatımıza soktu. Artık de ofsaytlardaki çizgi tartışmasını sonlandırmak için yarı otomatik ofsayt teknolojisi hayatımıza giriyor. Yarı otomatik ofsayt teknolojisi, 2022 Dünya Kupası’ndaki tüm maçlarda kullanılacak.
Sahanın çeşitli bölgelerine yerleştirilen hareket izleme özellikli 12 kamera ile tüm oyuncuların beden hareketleri net biçimde tespit ediliyor. Topun içindeki inertial measurement unit (IMU) teknolojisi ise, topun ayakta çıktığı anı net olarak belirliyor. Top ayaktan çıktığı anda hangi oyuncunun hangi uzvunun önde olduğu yapay zeka tarafından tespit ediliyor. Yapay zeka, ofsayt anını 3 boyutlu animasyona dönüştürerek Görüntü Yardımcı Hakem’e iletiyor ve son kararı VAR hakemi veriyor. Animasyonlar epey belirleyici bir formda hazırlandığı için hakeme pek yorum yapma bahtı düşmüyor. Bu teknoloji, 2022 Şampiyonlar Ligi’nin birtakım maçlarında kullanılarak test edilmişti. Dünya Kupası’nda ise tüm maçlarda kullanılacak.
Statlarda Soğutma Teknolojisi Var
Katar’da yaz mevsimi yaşanıyor. Vakit zaman sıcaklıklar 30 derecenin üzerini gösterecek. Sıcaklıkların tesirini azaltmak için stadyumlara Advanced Cooling Tech isminde soğutma teknolojisi yerleştirildi. Turnuva için inşa edilen sekiz stadın yedisinde bu teknoloji mevcut.
Stadyum koltuklarının altına ve alana yakın yerlere soğuk hava püskürten hava kanalları yerleştirildi. Hava kanalları yalnızca soğuk hava püskürtmekle kalmayacak tıpkı vakitte içerideki sıcak havayı da dışarıya üfleyecek. Dışarı üflenen hava tekrar içeriye üflenerek tekrar soğutulacak. Dışarıdaki hava kaç derece olursa olsun tribünlerde ve alanda hava sıcaklığı 18 ila 24 dereceyi gösterecek.
Soğuk havanın sağlanması için stadyum yakınlarında yerin altına soğuk su ile doldurulmuş borular ve eşanjörler (ısı değiştiriciler) inşa edildi. Sıcak hava, soğuk su ile doldurulmuş borulardan geçerek soğuyacak. Soğuyan su, 40 bin litrelik depolama tankına pompalanacak ve sonraki günkü maça soğuk hava sağlanması için depolanacak. Tüm bu sistemin elektrik gücü ise Doha’ya 80 km uzaklıkta inşa edilen güneş gücü panellerinden sağlanacak. Organizatörler, stadyumlardaki soğutma sisteminden kaynaklı olarak rastgele bir biçimde sera gazı emisyonu sağlanmayacağını tabir ediyor. Yeşil Dünya Kupası vaadinde bulunan Katar, turnuva nedeniyle salınacak karbon emisyonuna karşılık olarak tıpkı ölçüde karbon tasarrufu sağlayacak. Güç verimliliği, yenilenebilir güç ve atık idaresi ile karbon tasarrufu elde edilecek.
Lego Üzere Stat: Stadyum 974
Stadyum 974 ismindeki stadyum, “modüler” inşa tekniğine sahip birinci stadyum olarak karşımıza çıkıyor. Betonarme yapılar yerine nakliye konteynırları ve modüler çelik çerçeveler kullanılarak inşa edildi. Limanlarda ve tırların üzerlerinde gördüğümüz nakliye konteynırlarından 974 adet kullanıldı. Stadın ismi buradan geliyor.
Stadyum 974, Dünya Kupası bittikten sonra saatler içerisinde demonte edilecek ve stadyumda kullanılan tüm kesimler farklı bölümlerde pahalandırılacak. Stadyumun bulunduğu alana okullar, mağazalar, kafeler ve sıhhat tesisleri inşa edilerek mevcut altyapıdan faydalanmaları sağlanacak. Stadyum 974 sahile yakın ve serin bir bölgeye inşa edildiği için turnuvadaki öbür 7 stadyumdaki havalandırma teknolojisine sahip değil. Aerobik çatı mimarisi sayesinde doğal olarak havalandırma sağlanıyor.
Renk Değiştiren Stat: Education City
Daha evvel LED ışıklar ile renk değiştiren pek çok stat gördük fakat Education City stadyumu doğal olarak renk değiştiriyor. Stadyumun cephesinde, elmas gibisi geometrik desenler kullanıldı. Bu desenler, Güneş hareket ettikçe beyazdan griye hakikat farklı renklerde görünüyor.
FIFA Player Uygulaması
FIFA Player isimli uygulama ile turnuvadaki tüm oyuncuların ayrıntılı istatistikleri takip edilebilecek. Gol, asit, pas üzere klasik datalar yerine daha evvel futbolda kullanılmamış bilgileri görebileceğiz. Ortalama sürat, 25 km/h üzerindeki depar sayısı, oyun sınırına sadıklık, topa sahip oyuncuya uygulanan baskı ölçüsü üzere yeni datalar bulunacak. Ayrıntılarda boğulmak istemeyenler için bilgiler çeşitli metrikler ile görsel biçimde gösterilecek.
Teknolojik Palmiye: Elpalm
Taraftarların ağır olarak bulunacağı bölgelere yerleştirilen Elpalm ismindeki aygıtlar, taraftarlara hem gölge olacak hem de güç sağlayacak. Üzerindeki güneş panellerinden elde ettiği enerjiyi USB yuvalarına aktararak, taraftarların telefonlarını yenilenebilir güçle doldurmasını sağlayacak. Ayrıyeten fiyatsız olarak Wi-Fi hizmeti sunacak ve üzerindeki hoparlörler ile taraftarlara duyurular dinletilecek. Sıcaklık, hava paklığı ve gürültü ölçümü de yapabiliyor.
Elektrikli Otobüsler Yaygın Biçimde Kullanılacak
Taraftarları stadyumlara elektrikli otobüsler taşıyacak. Elektrikli otobüsler günümüzde çok yeni bir teknoloji olmasa da Dünya Kupası tarihinde birinci sefer yaygın halde kullanılacak.
Dünya Kupası Topu: Al Rihla
2022 Dünya Kupası’nın resmi topu Adidas tarafından geliştirildi ve Al Rihla ismi verildi. Havada daha süratli ve yanlışsız formda hareket etmesi için Speedshell isimli panel biçimi kullanıldı.
Topun özellikleri hakkında konuşan Adidas futbol tasarım ve grafik yöneticisi Franziska Löffelmann, “Futbol daha da hızlanıyor ve sürat arttıkça havadaki hassasiyet ve istikrar son derece değerli hale geliyor. Yeni tasarım, topun havada giderken çok daha yüksek süratte kalmasını sağlıyor” tabirlerini kullandı.
Topun içinde 500 Hz tarama suratına sahip inertial measurement unit (IMU) isimli hareket sensörü bulunuyor. Bu sensör, ofsayt durumlarında topun ayaktan çıktığı anın belirlenmesine yardımcı olacak. Sensördeki batarya, topun hareketiyle kendi kendine şarj oluyor.
2022 Dünya Kupası, 20 Kasım’da başlıyor
Turnuva 20 Kasım Pazar günü saat 19.00’da Katar-Ekvador maçıyla başlayacak. 18 Aralık saat 18.00’de oynanacak Final maçıyla 2022 Dünya Kupası sona erecek.
