11. Kalkınma Planı’ndaki teknolojik gayeler neler?

11. Kalkınma Planı’nda belirtilene nazaran 2023 yılında enflasyonun yüzde 5’e düşmesi ve işsizlik oranın yüzde 9,9’a indirilmesi hedefleniyor. Kişi başına düşen ulusal gelirin ise 12 bin 484 dolara yükseltilmesi amaçlanıyor.

Kalkınma Planına nazaran 2023 yılına kadar gerçekleştirilmesi hedeflenen hususlar ortasında teknoloji, etraf, ulaşım ve savunma sanayii ile ilgili planlar bulunuyor.

Teknoloji, etraf, ulaşım ve savunma sanayii ile ilgili gayeler şunlar:

• Blokzincir tabanlı dijital merkez bankası uygulamaya konulacaktır.
• İthalat bağımlılığının azaltılmasına yönelik yerli üretimin rekabet gücü arttırılacaktır.
• Yerli eser tüketimi özendirilerek yerli malının görünürlüğü ve farkındalığı arttırılacaktır.
• 5G baz istasyonu geliştirme çalışmaları tamamlanacak.
• Yerli üretim ve Ar-Ge faaliyetleri yeni kuşak taşınabilir haberleşme teknolojileri kapsamında desteklenecek.
• 2020 yılında ulusal elektrikli tren dizisinin üretimi tamamlanacak. 2020 yılında ulusal elektrikli lomotifin seri üretimine başlanılacak. 2023 yılında ulusal yüksek süratli trenin prototipi tamamlanacak. 2023 yılında metro ve tramvay üretimi dahil olmak üzere tüm raylı araçlarda yüzde 80 yerlilik seviyesine ulaşılacak.
• Akıllı tarım teknolojileri başta olmak üzere yenilikçi ve çevreci üretim teknikleri geliştirilecek ve desteklenecek.
• Akıllı fabrikalar, ulaşım, güç, tarım, sıhhat, etraf, afet idaresi üzere bahislerde uygulamaların geliştirilmesi ve yerli standartların oluşturulması sağlanacak.
• Savunma elektroniğinde elde edilen kabiliyetlerin sivil alana transferine ait ve bu alanda ticarileşmeye yönelik dayanak ve teşvikler sağlanacak.
• E-fatura, e-defter uygulamaları sistemsel olarak geliştirilerek geçersiz dokümanla daha aktif gayret edilecektir.
• Kimya, ilaç, tıbbi aygıt, makine, elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik ve raylı sistem araçları bölümlerinde yeniliğe ayak uydurulacak ve yapısal dönüşüm sağlanacak. Bu kesimlerde Ar-Ge çalışmaları arttırılacak.
• Uluslararası direkt yatırımların ülkemize çekilmesi için elverişli araçlar oluşturulacak.

• Karasal yük nakliyatında demiryolunun hissesi yüzde 5,15’ten yüzde 10’a çıkarılacak.
• İstanbul ve Sabiha Gökçen Havalimanlarının milletlerarası bir hava kargo, bakım-onarım ve aktarma merkezi olması sağlanacak. Kelam konusu havalimanları ortasında demiryolu kontağı yapılarak bu havalimanlarının ulusal demiryolu güzergahına entegrasyonu sağlanacak.
• İmalat sanayiinde güç verimliliği arttırılacak. Verimsiz elektrik motorların verimli olanlarla değiştirilmesine yönelik destekleme düzeneği oluşturulacak.
• Sanayiinin dijital dönüşümü sağlanacak. Bu süreçte gereksinim duyulan akıllı eser ve sistemlerin geliştirilmesi ve kullanımı sağlanacak.

• Endüstriyel bulut platformlarının oluşturulması desteklenecek. Teknoloji tedarikçileri, endüstriyel bulut platformu üzerinde sunulabilecek yapay zeka, ileri bilgi analitiği, simülasyon ve optimizasyon, eser ömür döngüsü, üretim idare sistemleri üzere uygulama ve hizmetlerin geliştirilmesini sağlayacak formda teşvik edilecek, firmaların bu platformu kullanımı dijital dönüşüme yönelik dayanaklar vasıtasıyla özendirilecek.
• Çukurova bölgesinde büyük ölçekli petrokimya tesisi kurulacak. Ceyhan Güç İhtisas Sanayi Bölgesinde başlayacak büyük ölçekli yatırımlar tamamlanarak temel petrokimyasallar da dahil olmak üzere entegre üretim yapısı kurulacak.
• Nükleer Santrallerin kurulumunda muhtaçlık duyulacak çok yüksek ısıya sağlam kompozit materyalleri yerli üretimden tedarik edebilen firmalar desteklenecek.
• Bor, Bor Nitrür ve Bor Karbür üretecek tesislerin tamamlanarak faaliyete geçmesi sağlanacak.
• Teknolojik eserlerin bileşenlerinde kullanılan ileri materyallere yönelik muhtaçlık öngörüleri belirlenecek. Bu ileri gereçlerin yerli Ar-Ge ve üretimleri için dayanak sağlanacak.

• Kimya kesiminin Ar-GE ve sürdürülebilirlik kabiliyetini arttıracak uygulamalar hayata geçirilecek.
• Başta kenevir ve mısır olmak üzere birçok doğal eserden üretilebilen ve tabiatta külliyen çözünen biyoplastiklerin kullanımını özendirecek mevzuat düzenlemesi yapılarak Ar-Ge ve yatırım dayanağı sağlanacak.
• İlaç ve tıbbi teknolojiler alanında, ülkemizin Ar-Ge ve üretim kapasitesini geliştirmek üzere üniversiteler, araştırma merkezleri, laboratuvarlar, teknoloji firmalar, uygulama merkezleri, doktor ve mühendisler üzere kesimin tüm paydaşlarının yer aldığı entegre bir sıhhat ekosistemi olarak Sıhhat Vadisi hayata geçirilecek.
• İstanbul, Ankara ve İzmir’de birer adet mevcut yahut Teknoloji Geliştirme Bölgesi İhtisas Elektronik ve Haberleşme Teknoloji Geliştirme Bölgesine dönüştürülecek yahut bu alanlarda TGB kurulması desteklenecek. Bu bölgelerde küme geliştirme takviyesi sağlanacak, ortak kullanıma uygun elektronik test ve tahlil laboratuvarları oluşturulacak.
• Otonom ve irtibatlı araçların geliştirilmesi ile kullanılmasına ait teknik mevzuat ve altyapı kurulmasına ait araştırma yapılacak.
• Savunma sanayiine Yerlileştirme Yol Haritası belirlenerek uygulanacak ve savunma sanayii yerlilik oranı arttırılacak.
• Plan periyodunda Altay tankı, yerli hava savunma sistemleri, deniz platformları envantere kazandırılacak, envanterdeki İHA sayısı arttırılacak, İHA motoru prototipinin ve kara araç motorunun teslimi yapılacak.
• Savunma sanayiine yönelik kritik teknolojilerde yüzde 100 ulusal savunma sanayii oluşturmak ve geleceğin harp konseptini şekillendirmek vizyonlarına uygun olarak temel ve ileri teknolojiler eksenli projeler ve yatırımlar gerçekleştirilecek ve desteklenecek.

• 2023 yılına gelindiğinde savunma endüstride yüzde 75 yerlilik oranına ulaşılması ve 10,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirilmesi hedefleniyor.
• Milli Uzay Programı hazırlanarak uygulamaya konulacak. Türkiye Uzay Ajansı’nın kurumsal kapasitesi geliştirilerek aktifliği arttırılacak.
• Yurt içinde üretilen elektrikli otobüslerin kent içi ve kent dışı nakliyatta kullanımının yayınlaştırılmasına dönük dayanak ve düzenlemeler yapılacak.
• Eskişehir’e raylı sistem merkezi kurulacak
• Yüksek süratli ve kaliteli erişim imkanı sunan sabit ve taşınabilir genişbant altyapıları yaygınlaştırılacak, fizikî altyapılarının ortak kullanımını teşvik edilecek. Elektronik haberleşme altyapısı kurulumuna ait müsaade ve geçiş hakkı süreçleri aktifleştirilecek, yüksek süratli ve kaliteli genişbant elektronik haberleşme altyapılarının ülke çapında yaygınlaştırılmasına yönelik elektronik haberleşme bilgi sistemleri, fiber ağ, baz istasyonları, geçiş hakkı ve tesis paylaşımı mevzularında düzenlemeler yapılacak.
• Mobil haberleşme altyapısının olmadığı yerleşim yerlerine altyapı kurulması sağlanacak.
• Frekans kaynakları, 5G ve ötesi taşınabilir haberleşme teknolojilerine geçiş sürecinde teknolojik gelişmeler ve memleketler arası kuruluşların kararları doğrultusunda tahsis edilecek.
• 5G ve ötesi teknolojiler için yerli üretim takviyeleri verilecek ve 5G hizmetlerine yönelik yetkilendirmelerde muhakkak oranlarda yerlilik kaidesi getirilecek.
• TÜRKSAT 5A, 5B ve yerli imkanlarla geliştirilecek TÜRKSAT 6A uydusu hizmete alınacak.
• Veri merkezi bölümünün geliştirilmesine sağlayacak düzenleyici çerçeve ve teşvik sistemi oluşturulacak, Türkiye’nin ağır ticaret yaptığı ülkelerle bulut hizmetlerinin sunulmasına yönelik işbirlikleri yapılacak.
• Yapay zeka teknolojilerinin üretilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik ulusal siyaset belirlenecek. Yapay zeka teknolojileri alanında yerli teknoloji üretme kabiliyetlerinin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin iktisadın genelinde faal kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik ulusal ölçekteki çalışmalar için yol haritası hazırlanacak.
• Kişisel bilgilerin korunmasına ait düzenlemeler, teknolojinin getirdiği yenilikler ve memleketler arası platformlarda benimsenin yeni yaklaşımlar doğrultusunda güncellenecek, bu alanda teknolojik gelişme teşvik edilecek.
• Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin birinci ünitesinin inşaatı 2023 yılında tamamlanacak ve elektrik gücü üretimine başlanacak.
• Tuz Gölü Doğal Gaz Yeraltı Depolama Projesi ile Kuzey Marmara Doğal Gaz Depolama Tevsii Projesi tamamlanarak toplam doğal gaz yeraltı depolama kapasitesi 10 milyar metreküpe çıkarılacak.
• E-ticaret yapan işletmelerin ulaşılabilir olması ve e-ticaret datalarının sağlıklı bir halde takip edilmesine yönelik Elektronik Ticaret Bilgi Sisteminin yazılım süreçleri tamamlanacak ve sistem uygulamaya alınacak.
• Türkiye’nin rekabet avantajı olan bölgeler ikili ve çok taraflı muahedeler yoluyla e-ticaret Pazar hissesi arttırılacak.
• Akıllı kent uygulamalarında yerli teknoloji uygulamalarının desteklenmesinin teknikleri tahlil edilecek, ihale süreçlerinde temel alınacak yerli üretim oranı başta olmak üzere kriterler belirlenecektir.
• E-devlet’te 2018 yılı sonunda 4085 adet hizmet bulunuyordu. 2023 yılında hizmet sayısının 7400’e ulaşması hedefleniyor.