NASA, Mars sarsıntılarının ses kayıtlarını yayınladı

by Aybike
0 comment
NASA’nın geçtiğimiz yıl Mars’ın yüzeyine indirdiği InSight uzay aracı, Kızıl Gezegen’deki araştırmalarına sürat kesmeden devam ediyor. Bugün InSight misyonuyla ilgili bir güncelleme yazısı yayınlayan NASA, uzay aracının bugüne kadar Mars’ta 100’ün üzerinde ‘titreşim’ kaydettiğini duyurdu.

Uzay ajansı, kaydedilen titreşimlerin en az 21’inin Mars sarsıntılarına ilişkin olduğunu söylüyor. Geriye kalanların da tekrar sarsıntı kayıtları olma ihtimali var lakin NASA araştırmacıları bunları şimdi tam olarak onaylayamamış. İlerleyen çalışmalarla başka titreşimlerin kaynakları da belirli olacak.

NASA ayrıyeten InSight tarafından kaydedilen sarsıntıların ses kayıtlarını da paylaştı. Aşağıda 22 Mayıs 2019 (Sol 173) ve 25 Temmuz 2019 (Sol 235) tarihlerinde kaydedilen iki farklı zelzeleye ilişkin ses kayıtları var. Sol 173 sarsıntısının yaklaşık 3,7 boyutunda; Sol 235’in ise 3,3 boyutunda bir güce sahip olduğu belirtiliyor.

Yepyeni titreşim kayıtları insan kulağının duyamayacağı çok düşük frekanslara sahip. Münasebetiyle NASA kayıtları hızlandırıp üzerinde kimi süreçler uygulayarak titreşimleri bizim duyabileceğimiz duruma getirmiş. Uzay ajansı ses kayıtlarının kulaklıkla dinlenmesini öneriyor.

InSight bu biçim titreşimleri üzerindeki ultra hassas sismometresini (SEIS) kullanarak kaydediyor. Fransa uzay ajansı (CNES) tarafından geliştirilen SEIS, bugüne kadar bir uzay misyonunda kullanılan en gelişmiş sismometre. SEIS, inanılmaz hassaslığı sayesinde zelzeleler haricinde Mars rüzgarları üzere enteresan şeylerin de sesini kaydedebiliyor.

Aşağıdaki görüntüde da rüzgar esintileri ve uzay aracının mekanik sesleri üzere kayıtlar var. Yeniden kulaklıkla dinlenmesi öneriliyor.

Mars zelzeleleri yapı olarak Ay sarsıntılarına benziyor. Dünya’dan farklı olarak Mars ve Ay’da tektonik plaka eksikliği var. Bu nedenle Mars’taki zelzeleler yerkabuğundaki çatlaklar ve fay çizgileri üzere sebepler nedeniyle oluşuyor. Lakin Mars, günümüzde tektonik manada epeyce sakin bir yapıya sahip. NASA bu nedenle InSight vazifesinde büsbütün özel olarak tasarlanmış ultrahassas bir sismometre kullandı. Uzay ajansının 1970’li yıllarda Viking vazifeleriyle Mars’a gönderdiği sismometreler zelzele tespit etme konusunda yetersiz kalmıştı.

NASA’nın 850 milyon dolarlık maliyetle hazırladığı InSight, Mayıs 2018’de uzaya fırlatılmıştı. Uzay aracı yaklaşık altı aylık seyahatin akabinde 26 Kasım’da Kızıl Gezegen’in yüzeyine başarılı bir biçimde iniş yaptı. NASA, InSight misyonuyla birlikte Kızıl Gezegen’in jeolojik evrimini en düzgün biçimde anlamak istiyor.  

You may also like

Leave a Comment