Almanya merkezli radar teknolojileri şirketi Hensoldt, birinci sefer 2018 yılında ortaya attığı F-35’leri radarla takip ettikleri tezini yine gündeme getirdi.
Şirket, Amerikan Hava Kuvvetlerine ilişkin iki adet F-35’i TwInvis ismini verdiği yeni bir pasif radar sistemiyle takip ettiğini tez ediyor. Hensoldt’a nazaran kelam konusu uçaklar, 2018 yılında düzenlenen Berlin Air Show sonrası kalkış yaptıkları pistten itibaren 150 kilometre boyunca takip edilmiş.
Şirketin kullandığı ve yeni kuşak radar teknolojilerinden olan pasif radar sistemleri, klasik radarlardan farklı formda işliyor. Bahsi geçen teknoloji; radyo istasyonları, televizyonlar, baz istasyonları ve ticari radar üzere üçüncü kaynaklardan gelen dalgalar üzerinden işliyor. Kelam konusu dalgaların ışıma dataları cisimlere çarpıp yansıdıklarında ise takip edilmek istenen gayeler görüntülenebiliyor.
Bistatik Doppler Hareketi denilen sistem farklı bir lokasyondan iletilen sinyale gereksinim duyuyor. Sinyal kaynağından alınan bilgi ile uçan cisim üzerinden yansıyan bilgi arasındaki gecikmenin hesaplanmasıyla gayenin yeri tespit edilebiliyor. Lakin sistem şimdi yeteri kadar gelişmiş olmadığı için radar güdümlü füzeleri gayelere yönlendirme üzere bir yeteneği bulunmuyor. Ama AIM-9X Sidewinder üzere kızılötesi güdümlü füzelerin TwInvis sistemi yardımıyla maksatların egzozu sıcaklığına yönlendirilebileceği belirtilmiş.
Dış kaynaklı sinyallere gereksinim duyan TwInvis sisteminin sahip olduğu bir öbür mani ise bu tıp sinyalleri yayan kaynakların açık deniz ortamlarında ya da yerleşim yerlerine uzak bölgelerde bulunmaması. Bu da radar sisteminin bilgi elde edecek kaynak bulamamasından ötürü fonksiyonsuz kalması manasına geliyor.
Alman şirketin argümanına kuşkuyla yaklaşılmasını gerektiren bir durum daha bulunuyor. Barış vakitlerinde F-35’ler RCS enhancer ve transponder denilen özel verici sistemler taşıyor. Hava trafiğini tehdit edip uçuş emniyetinde gedikler açılmasını engelleyen bu vericiler, sivil yolcu uçaklarında olduğu üzere F-35’lerin de irtifa, sürat ve uçuş bilgilerini hava trafik denetim merkezlerine iletiyor. Bundan da uçakların aslında radardan gizlenme üzere bir durumu olmadığı anlaşılıyor.
Gerçek savaş ortamında görmek lazım
Burada, TwInvis sisteminin işe yaramayacağı manasının çıkarılmaması gerektiği tabir eden uzmanlar, sistemin savaş şartlarında ve hedeflerin transponderleri kapalı iken test edilmesi gerektiğini hatırlatmış.
Savaş şartlarında pasif radar sistemlerine bilgi sağlayan radyo sinyallerinin elektronik harp yöntemleri üzere taarruzlarla devre dışı bırakılması ihtimali ise sistemi etkisiz kılabilecek bir öteki durum olarak dikkat çekiyor.
